Một Chút Tâm Tình Nhân Mùa Tạ Ơn / Thúy Sương PBC72

Tháng mười một bước vào những ngày lễ cuối năm bên nầy thời gian dường như trôi nhanh hơn. Lể Tạ Ơn rồi lại đến mùa Giáng Sinh. Lại sắp hết một năm nữa!  Nhất là tuổi càng lớn tôi càng thấy quỹ thời gian của mình cạn dần.    

Một tuần trước lễ Tạ Ơn, tôi phải đi làm ở Denver, Colorado. Dường như số của mình là vậy. Ngựa Chạy Đường Dài. Đi làm ở VN hay ở bên đây cũng vậy lâu lâu cũng phải xa nhà. Chuyến bay từ Orange County den Denver phải bị delayed 2 giờ vì băo tuyết. Ngồi trên phi cơ dường như ai cũng có một chút lo lắng và bồn chồn. Có lẽ ai đó cũng mong mình được đến nơi bình yên sau nhiều biến cố xảy ra gần đây ở mọi nơi trên thế giới. Khi phi cơ sắp đáp xuống phi đạo, buổi tối nhìn qua khung cửa tuyết phủ trắng xóa cả bầu trời. Tiếng của cô Tiếp Viên Hàng Không chúc mọi người trở về nhà, đi công tác hay đi du lịch đều một chuyến đi tốt đẹp và bình yên và cuối cùng là Happy Thanksgiving. Xuống phi trường ở Colorado nhìn tuyết trắng cả một vùng thì cũng đẹp thật nhưng đứng ngoài trời chờ xe đến đón mình về khách sạn thì lạnh ơi là lạnh.

Buổi sáng ở Denver, chuẩn bị đi làm thì nhận tin nhắn buổi họp cũng bị trễ 2 giờ, và sẽ bắt đầu 10 giờ sáng thay vì 8 giờ như thường lệ. Tuyết ngập đầy đường cần có người dọn dẹp các xa lộ cho an toàn để không xảy ra nhiều tai nạn lúc lái xe khi trời đang bão tuyết. Đến nơi đi làm dọc các con đường trong căn cứ, từ những người lính gác đứng chào đón và xét giấy tờ mọi người, những người xúc tuyết trên những con đường xe chạy và những parking ai cũng vui vẻ làm nhiệm vụ của mình. Cũng không quên nói câu Drive Safety & Happy Thansgiving. 

Trở về California bình yên. Tạ ơn trời phật!!

Buổi tối trước ngày lễ Tạ Ơn 10 giờ tối đang lái xe về nhà bạn gọi hỏi ngủ chưa?  Chưa đang lái xe. Đi đâu giờ này? Một em Hướng Đạo trong đoàn sắp vào Board của Orange County Council để lấy được đẳng cấp Đại Bàng (Eagle Scout) nên các trưởng HD trong đoàn phải giúp em ôn bài trước cho chắc ăn. Bạn nói Siêng quá ha!! Vậy đó mà tôi không có giờ cho riêng mình nhưng lúc nào cũng nghĩ làm được gì thì làm để đến lúc về hưu nghĩ lại ít ra mình cũng còn giúp một chút xíu gì cho người. Ngay cả trong sở làm những việc làm thiện nguyện tôi cũng đều có tham gia. Nhất là gởi quà cho những người lính với nhiều cấp bậc khác nhau đi tham chiến ở nhiều nơi như là một lời cảm ơn hay theo các người trong sở đến thăm những quân nhân tại bệnh viện ở Long Beach.

Nhớ lại những ngày đầu đến Mỹ đi học, tôi sống ở Ohio rất lạnh. Đến được Ohio định cư cũng nhờ một người Mỹ từng tham chiến ở VN có vợ là người Việt bảo trợ. Mỗi năm lễ Tạ Ơn & Giáng Sinh ông đều chuẩn bị buổi tiệc rất thịnh soạn cho con cháu về đoàn tụ ăn uống vui vẻ. Tôi cũng được về chung vui. Thức ăn thì lúc nào cũng có Turkey cho lễ Tạ Ơn & Ham thì cho ngày Giáng Sinh. Ngoài ra còn có những rau quả, những nước sauces đặc biệt và bánh pies. Mấy món này rất đặc biệt cho mọi vùng ở nước Mỹ này. Có nhiều món thì ngon nhưng nhiều món mình ăn không quen lúc đó thấy lạ lắm. Nay thì 2 vợ chồng người bảo trợ đã qua đời.

Khi học xong tôi cũng đã làm ở Ohio một thời gian trước khi đổi về làm ở California cho đến nay. Nhớ ngày đổi về nhận công tác ở Los Angeles, ngoài những luncheon trong office tổ chức để từ giả tôi còn có 2 vợ chồng của một người kỹ sư chung sở thương tôi như con gái hỏi tôi muốn gì, tự nhiên buột miệng nói I wish to have a formal Thanksgiving Dinner. 2 vợ chồng vui vẻ nói OK you got it. Buổi tối hôm sau đến nhà 2 ông bà cùng với một cô bạn tôi được gia đình khoản đãi một buổi formal dinner thật sang trọng với những đĩa, muỗng, nĩa bằng bạc và những thức ăn đặc biệt của mùa lẻ cuối năm. Tôi thật cảm động muốn khóc vì những tấm chân tình của những người mình đã từng quen biết ở đây. Nói bao lời cảm ơn cũng chưa thấy đủ.

Lễ tạ ơn bên này ngoài những buổi họp mặt cùng ăn uống với gia đình cũng là bắt đầu mùa mua sắm. Buổi tối thứ năm gia đình tôi cũng không ngoại lệ, ông chồng và con trai tôi mỗi người một laptop vào online để order những món hàng đặc biệt rẻ cho ngày hôm sau là Black Friday. Lúc này tôi mới có thời gian để đọc mail của các bạn.  

Nhân mùa lễ cuối năm cho tôi gởi đến các bạn những lời cảm ơn

Xin Cảm ơn các bạn 72 đã làm cho diễn đàn sống động với những tin tức bài vở thật phong phú.

Xin cảm ơn Ánh Tuyết & Xuân Liên đã kết nối các bạn 72 qua yahoo group. Qua đó các bạn bắt được nhịp cầu liên lạc với nhau.   

Cảm ơn Phạm Hòa đã bỏ nhiều công sức hình thành các blogs cho PBC. Nhất là có lòng nghĩ đến những người số phận hẩm hiu cũng như tạo điều kiện giúp đỡ các gia đình chiến sỹ cũng như những thương phế binh VNCH.  

Cảm ơn Hồng Thúy lúc nào cũng không từ chối giúp đỡ bạn bè trong lúc khốn khó cũng như những người TPB VNCH bất hạnh. Cho dù cách làm việc giữa mình có khác nhau nhưng TS cũng muốn gởi đến Thúy một lời cảm ơn chân thành.

Cảm ơn Lộc người bạn thật thằng thắn trọng lời nói nên có lúc cũng mất lòng nhiều người nhưng tâm thật tốt luôn giúp những người kém may mắn hơn mình.

Xin cảm ơn Nhật Tân, Ánh Tuyết,  Đào Hoa, HT, và Lộc đã hỗ trợ TS trong việc đóng góp cho các gia đình TPB VNCH. Qua đó TS cảm thấy mình không phải là một con dả tràng đang xây cát. Ít ra mình cũng làm được một điều gì đó cho dù đóng góp rất là nhỏ nhoi.

Cảm ơn Nhung và Tín đã có những góp ý với TS trong việc đóng góp Cảm ơn Anh, qua đó TS hiểu được tâm tình các bạn.  

Chúc các bạn một mùa lể cuối năm thật bình yên bên gia đình và người thân.

Thúy Sương

Cháo trắng Sáu Chu

CHÁO TRẮNG SÁU CHU
Nhiều thế hệ người Phan Thiết gần ai cũng biết đến món cháo trắng Sáu Chu ở Ngã Bảy. Với họ đây là một món ăn dân dã nhưng ngon và độc đáo đến lạ, không nơi nào sánh bằng.
Sáu Chu.
Những năm cuối thập kỷ 30 của thế kỷ trước, Phan Thiết đã trở thành một đô thị lớn nổi tiếng khắp cả nước với nghề làm nước mắm. Nhiều đoàn ghe bầu từ khắp nơi mang những sản vật của xứ mình đến bán cho người Phan Thiết rồi lại chở đầy những tỉn nước mắm Phan Thiết về cố hương.
Trong đoàn ghe bầu chở đầy tủ thờ, một sản phẩm nổi tiếng từ miệt Gò Công đến cập bến sông Cà Ty những ngày cuối năm Kỷ Mão 1939, có một thanh niên người Hoa trẻ tên gọi Sáu Chu, lần đầu tiên xa nhà theo chủ đi phụ việc trên ghe. Công việc nặng nhọc nhưng vốn là người có sức khỏe và nhanh nhẹn nên mọi việc được Sáu Chu làm loáng cái đã xong. Bởi vậy ai cũng mến chàng trai trẻ này.
Những ngày neo ghe ở bến chờ đưa những tỉn nước mắm lên ghe, Sáu Chu làm quen với một cô gái cũng trạc tuổi mình hằng ngày phụ mẹ bán hàng ở bến ghe. Sau nhiều chuyến hàng và nhiều lần gặp nhau, cùng phận nghèo, họ hiểu nhau, cảm thông rồi yêu nhau. Mùa đông năm Canh Thìn 1940, chàng trai người Hoa xứ Gò Công và cô gái Việt ở làng Đức Nghĩa nên vợ nên chồng.
Sau ngày cưới, đôi vợ chồng trẻ được cha mẹ cô gái cho một mảnh đất nhỏ ở làng Đức Nghĩa che tạm mái lều tranh làm nơi tá túc. Sáu Chu vẫn theo chủ ghe bầu xuôi ngược Phan Thiết – Gò Công để kiếm tiền sinh sống, cô Đồng vợ Sáu Chu hằng ngày phụ mẹ buôn bán lặt vặt ở bến ghe.
Năm 1945, Nhật đảo chính Pháp, chiếm Đông Dương và thực hiện những chính sách cưỡng bức thu mua lúa gạo, bắt nhổ lúa trồng đay nhằm phục vụ cho cuộc chiến tranh xâm lược của Nhật ra khắp châu Á – Thái Bình Dương, đã khiến cho nền kinh tế Việt Nam trở nên kiệt quệ. Nạn đói cùng với khói lửa chiến tranh hoành hành trên khắp đất nước. Mọi hoạt động kinh tế, giao thông bị đình trệ. Bến ghe trên sông Cà Ty nơi hàng trăm chiếc ghe bầu hằng ngày neo đậu giờ trở nên vắng lặng. Sáu Chu phải từ giã nghề đi biển lên bờ cùng vợ tìm kế sinh nhai.
Những năm ấy ai cũng nghèo, gạo thóc khan hiếm, nhiều người chỉ nấu cháo ăn qua bữa. Là người Hoa vốn quen với việc ăn cháo hằng ngày, Sáu Chu bàn với vợ mở một gánh cháo trắng, nấu sao cho ngon ngon, khác lạ để bán cho bà con trong xóm. Hai vợ chồng trẻ mày mò, tìm nhiều kiểu nấu khác nhau. Cuối cùng món cháo nấu với lá dứa thơm phức, đặc quánh, béo ngậy của vợ chồng Sáu Chu ra đời được người dân xóm nghèo Đức Nghĩa thích thú vì khác lạ với món cháo họ thường ăn. Cháo của Sáu Chu ăn hoài không thấy ngán, càng ăn càng thấy ngon nên tiếng lành đồn xa. Không chỉ người dân trong làng Đức Nghĩa mà những người ở Đức Long, Lạc Đạo, Phú Trinh mà cả vùng Đại Tài, Đại Nẫm cũng tìm đến ăn.
Đến năm 1954, khi kinh tế dần hồi phục, người dân bắt đầu có của ăn của để, vợ chồng Sáu Chu vay mượn người thân mở một tiệm bán cháo nhỏ ở đầu chợ Phan Thiết. Món cháo trắng lá dứa của Sáu Chu ăn kèm vịt muối, tôm khô, củ kiệu, chà bông, cá kho, đặc biệt là thịt heo đùi cắt lát mỏng chấm xì dầu và ớt bằm đã trở thành món ăn bình dân nổi tiếng khắp Phan Thiết. Món cháo trắng lá dứa có tên háo Sáu Chu từ ngày ấy.
Nhiều người sống ở Phan Thiết từ cuối thập niên 50 – 70 của thế kỷ trước đều không quên hình ảnh một người đàn ông người Hoa chỉ mặc quần đùi áo thun mang tên Sáu Chu đứng bán tiệm cháo ở đầu chợ Phan Thiết với đông nghịt người mua. Giai đoạn này mỗi ngày gia đình ông Sáu Chu dùng hơn 50 ký gạo để nấu cháo, bán liên tục từ sáng đến khuya.
Ngoài món cháo lá dứa, tiệm của ông Sáu Chu khi xưa còn bán thêm món mì quảng cũng rất nổi tiếng. Mỗi tô mì quảng ở tiệm ông lúc nào cũng có thêm con tôm bạc to là đặc điểm riêng mà các tiệm mì quảng ở Phan Thiết thời đó không có.
Đến thập niên 80, chợ Phan Thiết được xây lại, ông Sáu Chu dời tiệm cháo ra phía bùng binh Ngã Bãy để bán, và vị trí này được con cháu ông tiếp tục bán cho đến ngày nay.
Bí quyết gia truyền.
Rất nhiều người tìm cách nấu món cháo lá dứa, nhưng khó lòng ngon như cháo của gia đình ông Sáu. Khi chúng tôi hỏi về bí quyết, chị Trần Thị Ngọc Phượng, 48 tuổi, người gọi ông Sáu Chu bằng ông ngoại, hiện đang kế thừa nghề bán cháo của gia đình, không ngần ngại chia sẻ: “Mỗi ngày tùy theo lượng cháo dự dịnh bán mà “bắc” một xoong nước vừa đủ rồi cho một bó lá dứa đã rửa sạch vào nấu sôi. Đợi đến khi nước sôi ngả màu xanh, tức lá dứa đã ra hết vị thì cho gạo đã vo trước đó vào nồi nước đang sôi, rồi liên tục khuấy đều. Cứ 1 phút khấy 1 lần, làm khoảng 3-4 lần như vậy thì ngưng. Sau đó canh đến khi thấy hạt gao bung ra tức là đã nở gạo và nước cháo có nhựa thì giảm lửa từ từ. Cứ khoảng nửa giờ thì mở nắp khuấy cho hạt cháo vỡ đều và làm liên tục đến khi cháo đặc vừa đủ là xong. Thời gian để nấu một nồi cháo trung bình từ 5 – 6 giờ”, chị Phượng kể.
Khi thấy chúng tôi đặt câu hỏi nếu làm như vậy thì quá đơn giản, ai cũng có thể làm được, chị Phượng cười nói thêm: “ thật ra có 3 cái quan trọng mà không có nó thì không thể nấu được món cháo Sáu Chu. Đó nước để nấu cháo phải là nước lấy từ các giếng ở đường Thái Phiên, tức là các giếng xung quanh ngôi nhà của ông Sáu Chu xưa. Cũng là nước giếng nhưng lấy ở chổ khác về không nấu ra được. Hai, gạo nấu cháo phải là loại gạo Long Định hạt tròn hoặc các loại gạo ngon khác nhưng phải là loại gạo dẽo. Gạo nấu cháo chỉ được vo chứ không được ngâm. Ba, phải biết canh lửa và nước, nếu “ghế” sớm hoặc trể quá đều bị hư, tức là cháo cũng đặc nhưng để lâu sẽ bị chảy nước. Đây là cái khó mà người khác nếu không kinh nghiệm sẽ không làm được”.
Muốn rõ thêm về nguồn nước dùng nấu cháo, chúng tôi tìm đến các giếng nước quanh nhà ông Sáu ngày xưa và nhận thấy nước giếng ở đây trong vắt, nhưng không thể uống vì hơi mặn, thế mà theo người nhà nói dùng nước này nấu cháo lại cho vị ngon đến lạ.
Giữ nghề
“Trước đây ông ngoại tôi thường căn dặn, không có gì dể bằng nấu cháo trắng, nhưng để người ta ăn nhớ đến mình thì cần đặt cả tình cảm, tâm huyết, và uy tín của mình lên nồi cháo” chị Phượng nói. Nhờ hết sức gìn giữ “thương hiệu” nên cháo trắng Sáu Chu đã truyền đến 4 đời người. Và, tuy chiếm vị trí khiêm tốn ở một góc nhỏ trên vỉa hè khu bùng binh Ngã Bay trước chợ Phan Thiết nhưng luôn đông khách.
Ngày nay có nhiều món ăn ngon, lạ, cầu kỳ được bày bán khắp nơi, nhưng với nhiều người Phan Thiết, nhất là những đi xa trở về đều muốn ghé Ngã Bảy ăn tô cháo lá dứa Sáu Chu với hột vịt muối, tôm khô bởi qua đó họ cảm nhận được vị ngon của quê hương mình.
Lê Huân
Chú thích ảnh:
1. Ông Sáu Chu
2. Giếng nước trong Hội quán Phúc Kiến trên đường Thái Phiên ( Đức Nghĩa ) được gia đình ông Sáu Chu dùng nước này để nấu ra món cháo lá dứa thơm ngon, béo ngậy.
3. Căn nhà xưa của ông Sáu Chu nay là số 14 đường Thái Phiên.
4,5,6: Quán cháo của con cháu ông Sáu Chu ngày nay ở bùng binh Ngã Bảy trước chợ Phan Thiết.
Nguồn: FB Lê Huân

Ngày Lễ Tạ Ơn ở Hoa Kỳ / Ánh Tuyết sưu tầm

Thanksgiving là một ngày lễ tổ chức tại khu vực Bắc Mỹ, thường được coi là dịp để bày tỏ lòng biết ơn. Nguồn gốc của Lễ Tạ ơn là để cảm ơn Chúa đã ban cho vụ mùa bội thu. Tại Mỹ, ngày lễ này được tổ chức vào thứ 5 của tuần thứ tư tháng 11. Tại Canada, dịp này được tổ chức vào ngày thứ 2 tuần thứ hai của tháng, còn gọi là Ngày Columbus.

NGÀY LỄ TẠ ƠN Ở HOA KỲ

Tỏ lòng biết ơn là một hành vi đạo đức cao quý của con người có văn hóa tốt. “Thank You” là câu nói phải có của những người lịch sự. Từ thuở xa xưa chưa có lịch sử, loài người đã cử hành các cuộc tế, lễ để tỏ lòng biết ơn về những gì mà Trời đất ban cho con người. Phong tục này có trên khắp hoàn cầu và bộ tộc lâu đời nào cũng cử hành ít nhất là một lần trong năm với những tiệc thịnh soạn để ăn mừng mùa màng đã thu hoạch tốt.

Sử chép rằng giống nòi Việt vốn dòng dõi Vua Thần Nông (vị vua giúp dân phát triển việc trồng lúa để giải quyết vấn đề thực phẩm cho dân chúng mà dân số càng ngày càng tăng theo cấp số nhân) hàng năm tổ chức nhiều ngày hội hè ăn mừng được mùa. đặc biệt là ngày Tết Nguyên đán, nhà vua cử hành lễ Tế Trời đất và dân gian nấu bánh chưng và bành dày làm lễ Cúng Trời đất.

Những bộ lạc da đỏ ở Châu Mỹ cũng có truyền thống tạ ơn đấng Tạo Hóa về tất cả những gì họ có. Hàng năm họ tổ chức ăn mừng 4 lần hoặc 6 lần với thịt hươu chứ không phải là gà lôi (turkey).

Ở Âu Châu, truyền thống tạ ơn Chúa về những thu hoạch mùa màng đã được thực hiện rất phổ biến tại nhiều nơi với những tiệc tùng, khiêu vũ, và đốt pháo bông vào Mùa Thu từ Những Thời Trung Cổ.

Ở Anh Quốc, Ngày Lễ Tạ Ơn xưa kia có tên là Harvest Festival (Hội Mừng được Mùa) được các nhà thờ cử hành trên khắp nước vào ngày Chúa Nhật để đánh dấu mùa gặt hái tại địa phương chấm dứt. Tập tục này lan qua Mỹ Châu bởi những di dân đầu tiên và tới năm 1863, Harvest Festival được đổi tên là Thanksgiving hay Thanksgiving Day được tổ chức vào thời điểm công việc mùa màng đã xong.

Hiện nay, ở Canada, Lễ Tạ Ơn được tổ chức vào Thứ Hai của tuần lễ thứ nhì trong Tháng Mười. Ở Mỹ, Thanksgiving được chính thức cử hành trên toàn quốc vào Thứ Năm của tuần thứ tư trong Tháng Mười Một.

Thanksgiving Day còn có tên là Turkey Day và được Tổng Thống Roosevelt ký thành luật vào ngày 26 tháng Mười Một năm 1941.

Nguồn Gốc Khác Nhau về Lễ Tạ Ơn ở Hoa Kỳ

Trước đây, dân chúng Hoa Kỳ mỗi tiểu bang đều có một ngày cử hành Lễ Tạ Ơn Trời và cũng để nhớ ơn những thổ dân đã chỉ cách trồng trọt cho những người di dân tới Mỹ Châu.

Ngày nay, hàng năm cứ đến Thứ Năm của tuần lễ thứ tư trong tháng Mười Một, dân chúng Hoa Kỳ lại cử hành Thanksgiving Day hay Thanksgiving. đó là Ngày Lễ Tạ Ơn vào dịp mùa màng chấm dứt tại Hoa Kỳ.

Có nhiều nhân vật thời di dân ghi chép lại những ngày lễ tạ ơn ở Mỹ Châu. Trải qua thời gian dài xây dựng Hợp Chủng Quốc, các vị tổng thống đã ấn định những ngày Lễ Tạ Ơn vào những ngày khác nhau và thường với mục đích là để hàn gắn vết thương của Cuộc Nội Chiến. Mãi đến năm 1941, Ngày Lễ Tạ Ơn mới được áp dụng chung trên toàn quốc Hoa Kỳ.

Nhóm Hành Hương Tị Nạn Tôn Giáo: The Pilgrims

Vào thời gian đầu mới tới Mỹ Châu, Nhóm Hành Hương (The Pilgrims) dành riêng một ngày để ăn mừng sau mùa gặt hái vào năm 1621 tại Plymouth Plantation, Massachusetts.

Sự tích là vào ngày 6 tháng Chín năm 1620, từ thị trấn Plymouth, Anh Quốc, 44 người ly khai Giáo Hội Anh Cát Lợi dẫn một nhóm 66 người di tản sang Tân Thế Giới Mỹ Châu) trên con tầu tên là The Mayflower. Bốn mươi bốn người ly khai tự mệnh danh là “Thánh” (Saints), còn những người khác thì họ gọi là “Người Lạ” (Strangers). Cuộc hành trình vất vả, có nhiều bất đồng, và kéo dài tới 65 ngày. Khi trông thấy đất liền vào ngày 10 tháng Mười Một thì đã có một người chết. Lúc sắp sửa cặp bến, họ ký kết với nhau một bản hợp đồng gọi là Mayflower Compact bảo đảm sự bình đẳng và thống nhất hai nhóm. Họ kết hợp lại và tự mệnh danh là The Pilgrims.

Họ dự tính định cư tại Virginia, nhưng sau đó, vì bão tố, họ phải đổ bộ lên một nơi nay gọi là Plymouth, Massachusetts và định cư ở đó. Mùa đông năm ấy, nhờ sự giúp đỡ của thổ dân Wampanoag cho thức ăn và chỉ dẫn cách trồng trọt và săn bắt nên đoàn người mới sống sót.

Năm sau, vào Mùa Thu, 1621, mùa màng thu hoạch tốt, Thống đốc William Bradford tuyên bố một ngày tạ ơn. Khoảng 50 di dân tổ chức Harvest Festival (Hội Mùa Gặt) đầu tiên kéo dài ba ngày và họ mời khoảng 90 thổ dân Wampanoag tới cùng chung vui và bày tỏ lòng biết ơn.

Ngày Thanksgving đầu tiên:

Thống đốc William Bradford ghi lại ngày ăn mừng này trong tập Of Plymouth Plantation và dưới đây là vài hàng trích dẫn:

Bấy giờ mọi người bắt đầu thu hoạch số hoa màu nhỏ đem chất chứa trong nhà hay kho để dành cho mùa đông. Tất cả mọi người đều đã phục hồi sức khỏe và mọi thứ đã có đủ. Một vài người đi xa; số ở lại thì đi câu cá và chia phần cho mọi nhà. Suốt mùa hè đó, họ không có thiếu thốn gì. Và bây giờ thì họ kiếm thêm chim chóc chứa vào kho vì mùa đông sắp tới và nơi này thì chim chóc có rất nhiều. Ngoài chim chóc, còn có rất nhiều gà rừng và nai v.v. Hơn nữa, họ lại có một số lượng thực phẩm thu hoạch như là bắp (Indian corn).

Edward Winslow viết Mourt’s Relation và vài hàng trích dẫn sau:

Mùa màng của chúng tôi đang được thu hoạch, vị thống đốc của chúng tôi phái bốn người đi bắt chim chóc để chúng tôi ăn mừng sau mùa thu hoạch do công lao của chúng tôi. Nhóm bốn người đã bắt được chim chóc thật là nhiều có thể dùng hầu như cả tuần cho mọi người. Vào lúc đó, trong những trò giải trí, chúng tôi thực tập bắn súng và có khoảng 90 thổ dân được mới tới tham dự trong đó có cả Vua Massasoit. Chúng tôi vui chơi ăn uống suốt ba ngày; một nhóm thổ dân ra ngoài săn bắt 5 con hươu (deer) đem về tặng cho thống đốc và các đội trưởng.. .

Nói tới buổi Lễ Hội được Mùa năm 1621 này, cũng nên nhắc lại chuyện một thổ dân tên là Tisquanto hay còn gọi là Squanto. Có lẽ Squanto là một trong số ít người đầu tiên được tiếp xúc với văn minh Âu Châu. Rồi, sau khi trở về quê hương để làm gạch nối giữa người da trắng và da đỏ, thì anh lại bị đồng bào anh coi là kẻ thù vì không chấp nhận sự hợp tác của anh với người da trắng. Tuy nhiên, anh vẫn kiên trì với thiện chí làm bớt đi những cuộc chém giết giữa người di dân và người da đỏ.

Khi người Âu Châu mới tìm ra Mỹ Châu, đoàn thám hiểm đã tổ chức bắt cóc một vài trẻ em bản xứ trong đó có Squanto đem về Anh quốc với mục đích để dạy dỗ cho nói tiếng Anh làm thông dịch viên sau này. Squanto được trao cho một giáo sĩ nuôi rồi được theo các tầu buôn trở về Mỹ Châu.

Trở về Mỹ Châu, Squanto đã tìm cách vượt trốn khỏi vòng tay người da trắng, nhưng rồi bị bắt và bị bán làm nô lệ trôi nổi khắp đó đây kể cả Tây Ban Nha và các bến cảng Châu Phi. định mệnh xui khiến, một ngày nào đó Squanto lại xuất hiện ở quê hương của mình. Khi đoàn người di dân đổ bộ lên Plymouth, Massachusetts và đang sắp bị chết đói thì Squanto xuất hiện cùng với một số thổ dân người Wampanoag. Họ mang theo thức ăn cho người di dân và dạy người di dân cách trồng trọt và săn bắt. Nhờ đó mà đoàn di dân đã sống sót qua mùa đông băng giá năm đó và có thu hoạch tốt vào Mùa Thu năm sau. Chẳng bao lâu sau đó, Squanto bị lây bịnh sốt rét và qua đời. Hiện nay người da trắng và da đỏ vẫn còn nhớ ơn Squanto.

Những Buổi Tiệc Tạ Ơn Khác Trên Mỹ Châu

Ngày 23 tháng Năm, 1541, Francisco de Vásquez de Coronado cùng thổ dân Tejas tổ chức Hội Tạ Ơn tại Palo Duro Canyon, Texas để ăn mừng cuộc hành trình của Francisco đi tìm thấy thực phẩm. Trong ý nghĩa tiệc mừng của người Âu Châu tạ ơn Chúa, ngày này cũng được nhiều người cho là đích thực Ngày Lễ đầu Tiên Tạ Ơn Chúa ở Bắc Mỹ.

Một tiệc mừng kế là tiệc mừng do Pédro Menéndez de Avilés tổ chức tại St. Augustine, Florida, ngày 8 tháng Chín, năm 1565. Tiệc mừng này cũng được cho là Thanksgiving đầu tiên tại Mỹ.

Một buổi tiệc khác cũng được cho là Lễ Tạ Ơn đầu Tiên ở Mỹ Châu là bữa tiệc của Don Juan de Onate tổ chức ngày 30 tháng Tư năm 1598 tại gần San Elizario, Texas.

Quốc Hội và Tổng Thống Ấn định Ngày Tạ Ơn

Đêm Thứ Tư trước ngày Thansgiving là một trong những đêm bận rộn nhất cho các quán ăn và quán nhậu bởi vì đó là đêm đầu tiên của các sinh viên trở về tỉnh nhà trong học kỳ.

Ngoài tiệc tùng, nhiều thành phố như New York, Philadelphia, Houston, Detroit có tổ chức các trận đấu túc cầu (footblall) và các toán diễn hành thường kết thúc bằng toán diễn hành của các Ông Già Noel cho biết là Lễ Chrismas đã khởi đầu.

Trong Cuộc Chiến Cách Mạng Mỹ Châu (Cuộc chiến chống Anh Quốc để thành lập ra Hoa Kỳ), theo thường lệ, Quốc Hội hàng năm ấn định một hay nhiều ngày lễ tạ ơn. Riêng tháng 12 năm 1777, George Washington đã tuyên bố một ngày tạ ơn nhằm vinh danh trận đánh thắng Anh Quốc ở Saratoga.

Vào những năm lên làm Tổng Thống, Goerge Washington ấn định lại những Ngày Lễ Tạ Ơn.

Tổng Thống John Adams ấn định Thanksgivings vào các năm 1798 và 1799

Tổng Thống Madison ấn định Thanksgiving vào lúc kết thúc cuộc chiến, 1812.

Tại bang New York, thanksgiving hàng năm được Thống đốc ấn định kể từ năm 1817.

Có một số tiểu bang ở miền nam không nhìn nhận những ngày tạ ơn như các tiểu bang khác. Tới năm 1858 mới có 25 bang và 2 lãnh thổ nhìn nhận Ngày Lễ Tạ Ơn.

Trong Cuộc Nội Chiến, Tổng Thống Abraham Lincoln tuyên bố ngày Thứ Năm cuối cùng trong Tháng 11 năm 1863 là Thanksgiving cho toàn quốc. Từ 1863, hàng năm toàn quốc Hoa Kỳ đều cử hành Lễ tạ Ơn vào ngày Thứ Năm cuối cùng của Tháng Mười Một. Nhưng tới năm 1939 thì T.T. Roosevelt lại tuyên bố rằng Thanskgiving nên là ngày kế ngày Thứ Năm cuối cùng trong tháng 11 hơn là ngày cuối cùng với mục đích giúp cho thời gian mua sắm vào dịp Christmas được kéo dài hơn. đề xuất này không có tính bắt buộc nên chỉ có 23 bang theo khuyến cáo này còn 22 bang khác không theo. Còn các bang khác, như Texas, đã ấn định cả hai tuần lễ là ngày Tạ Ơn.

Tới năm 1941 thì Quốc Hội HK quyết nghị lấy ngày Thứ Năm của tuần lễ thứ tư trong tháng 11 là ngày Thanksgiving. Ngày 26 tháng 11 năm 1941, T.T. Roosevelt ký ngày Tạ Ơn toàn quốc đó thành luật.

Tổng Thống Truman nhận một gà lôi biếu tại trước Tòa Bạch Ốc

Khi Lễ Tạ Ơn chấm dứt thì mùa nghỉ lễ mùa đông truyền thống lại bắt đầu. đó là mùa mua sắm cho Lễ Giáng sinh được khởi sự vào ngày Thứ Sáu đen "Black Friday" ngay sau Ngày Lễ Tạ Ơn. Truyền thống này được thành lập ít nhất là vào những năm 1930. Trong khi ngày nhộn nhịp nhất về mua sắm vẫn là ngày Thứ Sáu sau ngày Thanksgiving thì ngày có số lượng hàng bán ra lớn nhất là ngày Thứ Bẩy hay là ngày 23 Tháng 12. Hầu hết các cửa hàng đều tăng số hàng tồn kho cho mùa nghỉ tháng Mười Hai vào ngay sau Ngày Halloween, thậm chí có khi còn trước cả ngày vui đùa đó. Thứ Sáu sau Lễ Tạ Ơn hay là Black Friday còn được coi như là ngày Không Mua Gì Hết mà những người phản đối không mua sắm gì vì họ cho đó là những thói quen tiêu thụ phí phạm của những nước Số Một trên Thế Giới.

Dầu sao thì Lễ Tạ Ơn mở ra ở Mỹ Châu vẫn mang đầy ý nghĩa biết ơn Thượng đế và Những Thổ Dân đã cứu giúp những vị Tiền Bối Hành Hương "The Pilgrim Fathers" những người đã đặt nền móng cho Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ.

Những hoạt động trong ngày Tạ ơn

Lễ Tạ ơn là một dịp để những người trong gia đình và bạn bè gặp gỡ, cùng chia sẻ niềm vui. Ở Mỹ, đây là một ngày lễ quan trọng của gia đình và mọi người có thể đi từ đông sang tây để gặp gỡ các thành viên trong gia đình. Kỳ nghỉ Tạ ơn thường rơi vào "4 ngày" cuối tuần. Dịp này phần lớn được tổ chức ở phạm vi gia đình, không giống như ngày 4/7 hay lễ Noel, tổ chức rầm rộ với sự tham gia của công chúng.

Ở Canada, lễ Tạ ơn diễn ra trong 3 ngày cuối tuần và không được coi trọng như ở Mỹ. Vào dịp này, các gia đình Canada khó có thể tụ họp với nhau, thay vì thế họ coi ngày Noel là dịp để thành viên trong gia đình đoàn tụ. Thêm vào đó, lễ Tạ ơn tại Canada lại rơi vào ngày thứ 2, nên người Canada có thể ăn bữa tối Tạ ơn vào bất kỳ ngày nào trong số 3 ngày cuối tuần trước đó. Điều này có nghĩa, họ sẽ ăn tối cùng một nhóm họ hàng trong 1 ngày và một bữa khác với nhóm khác vào ngày hôm sau.

Bóng hình ngôi sao in dòng chữ của tập đoàn siêu thị Macy's.

Một hoạt động không thể thiếu vào dịp Tạ ơn là mua sắm. Bắt đầu từ những năm 1930, mùa mua sắm nhân dịp Giáng sinh bắt đầu khi lễ Tạ ơn kết thúc. Tại thành phố New York, cuộc diễu hành nhân ngày Tạ ơn của Tập đoàn Macy's được tổ chức hàng năm tại khu trung tâm Manhattan. Cuộc tuần hành được tổ chức theo các chủ đề đặc biệt nào đó, hoặc mô phỏng các cảnh trong những vở kịch trên sân khấu Broadway kèm theo những chùm bóng lớn vẽ nhiều nhân vật hoạt hình hoặc diễn viên truyền hình nổi tiếng. Diễu hành nhân dịp Tạ ơn cũng diễn ra ở một số thành phố khác như Plymouth, Houston, Philadelphia và Detroit.

Dù ngày mua sắm lớn thứ hai trong năm tại Mỹ là ngày Thứ Sáu đen tối sau lễ Tạ ơn, hầu hết các cửa hàng đã bắt đầu dự trữ hàng ngày sau lễ Halloween, đôi khi từ trước nữa.

Một hoạt động chính khác trong dịp lễ Tạ ơn tại Mỹ là đá bóng. Theo truyền thống, hai đội chuyên nghiệp sẽ giao đấu vào ngày Tạ ơn, song đến gần đây, các trận bóng được tổ chức vào ngày trong tuần, không phải vào Chúa Nhật.

NGÀY ĐÓ

CÓ ĐÔI BẠN NGÀY XƯA

NƠI SÂN TRƯỜNG GHẾ ĐÁ

THƯỜNG TRÒ CHUYỆN BÊN NHAU

PHƯỢNG VỀ VƯƠNG ĐÁY MẮT

NGÀY ĐÓ ĐÔI BẠN NHỎ

QUẤN QUÝT GIỜ RA CHƠI 

THEO NGÀY XƯA HOÀNG THỊ 

HÒ HẸN MỘT NGẢY MAI

NHƯNG DÒNG ĐỜI TRĂM LỐI 

SAO HẸN ĐƯỢC NGÀY VỀ...

SÂN TRƯỜNG HOA PHƯỢNG THẮM

TÌM LẠI BÓNG HÌNH XƯA 

ĐỜI ĐOẢN KHÚC TỪ LY

DÂNG TRÀO NIỀM NHUNG NHỚ 

TIẾC NUỐI THÁNG NGÀY THƠ

PHƯƠNG BUỒN CAY CAY MẮT

GIỜ NGHÌN TRÙNG XA CÁCH 

AI THẤU HIỂU NIỀM RIÊNG

XA NHAU LÒNG VẨN NHỚ

" BỤI ĐỎ " CỦA NGÀY XƯA...

HỮU ANH  KANGAROO

Những nét chung về xã hội Nhật Bản / Ryu Mizukoshi - Cựu Học Sinh Phan Bội Châu Phan Thiết

 Ryu Mizukoshi - Cựu Học Sinh Phan Bội Châu Phan Thiết 

Con Người và Xã Hội Nhật Bản
Mong rằng qua bài viết này (lần lượt từ Bài số 1 đến Bài số 6), các bạn trẻ VN hiểu thêm được người Nhật và nước Nhật.

Bài số 1: Những nét chung về xã hội Nhật Bản
Trong khi vẫn gìn giữ nền văn hóa truyền thống, Nhật Bản cũng nhanh chóng hấp thu kỹ thuật của phưng Tây vào cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Sau khi thất trận Đệ nhị thế chiến, Nhật Bản hoang tàn đã phục hưng và trở thành nước có nền kinh tế mạnh hàng thứ nhì trên thế giới và là một đồng minh vững chắc của Mỹ. Nhật Hoàng trên ngai vàng chỉ là biểu tượng cho sự thống nhất quốc gia, quyền lực thực sự nằm trong hệ thống các chính trị gia, các công chức và các doanh nhân. Kinh tế Nhật Bản đã chậm lại trong thập niên 1990, sau 3 thập niên phát triển chưa từng có.
Sự hợp tác giữa Chính quyền - Doanh nghiệp - Học đường, một định chế luân lý chức nghiệp, sự làm chủ khoa học kỹ thuật và một ngân sách quốc phòng tương đối nhỏ (1,1% của GDP), đã giúp Nhật tiến nhanh thần kỳ lên nền kinh tế có kỹ thuật mạnh hàng thứ hai trên thế giới, sau Mỹ và nền kinh tế lớn hàng thứ 3 sau Mỹ và Trung Quốc. Đặc điểm đáng chú ý trong nền kinh tế Nhật Bản là các nhà sản xuất, nhà cung cấp, nhà phân phối kết hợp khắng khít với nhau thành những tập đoàn khép kín gọi là Keiretsu. Đặc điểm thứ hai là thuê mướn việc làm trọn đời cho phần lớn lực lượng lao động ở thành thị. Ngày nay cả hai đặc điểm này đang bị xói mòn. Kỹ nghệ, khu vực kinh tế quan trọng nhất của Nhật Bản, lại phụ thuộc nặng nề vào việc nhập khẩu nguyên liệu và năng lượng. Nông nghiệp - khu vực kinh tế nhỏ hơn rất nhiều – nhưng lại được trợ cấp và bảo hộ ở mức độ cao, đạt được năng suất thu hoạch cao trong số những nước có năng suất cao nhất thế giới. Tuy nhiên những chính sách hỗ trợ cho nông dân ngày càng bị hạn chế do những qui chế của WTO hoặc GATT hoặc TPP v.v.... Dù vậy, Nhật Bản vẫn tự túc đủ và dư thừa gạo, nhưng phải nhập khẩu trên 50% các loại rau quả, ngũ cốc khác và thức ăn cho gia súc. Nhật Bản nằm trong số những nước có đoàn tàu đánh cá lớn nhất thế giới và đánh bắt được 15% tổng số toàn cầu. Sau 3 thập niên tăng trưởng kinh tế toàn diện và lạ lùng, mức tăng trung bình những năm của thập niên 1960 là 10%, những năm của thập niên 1970 là 5% và những năm của thập niên 1980 là 4%. Tăng trưởng kinh tế giảm sút rõ rệt trong những năm 1992 - 1995 do hậu quả của đầu tư quá mức trong cuối những năm 1980, và các chính sách thu hẹp đầu tư trong nước, để giải tỏa bớt đầu tư quá mức trong thị trường chứng khoán và bất động sản. Mức tăng trưởng lại được đẩy lên 3,9% nhờ các kích cầu tài chánh và tiền tệ, kìm hãm được tốc độ lạm phát thấp. Nhưng năm 1997-2010 Nhật Bản trải qua giai đoạn suy thoái trầm trọng vì khó khăn về tài chính và hệ thống ngân hàng, thị trường bất động sản, càng trầm trọng khó khăn hơn vì những cứng nhắc trong cơ cấu tổ chức các công ty và thị trường lao động. Năm 1999 sản lượng bắt đầu ổn định vì chính sách chi tiêu khẩn cấp của chính phủ bắt đầu có hiệu quả, sự tin tưởng của các doanh nghiệp bắt đầu tăng lên. Tuy nhiên, chính sách thắt chặt tiền tệ quá đà làm cho nền chứng khoán của Nhật Bản giảm liên tục, giảm phát phát sinh và kéo dài cho đến cuối năm 2010. Cư dân trong di chuyển lên vùng đô thị càng ngày càng đông đúc và bộ phận dân số già nua càng ngày càng tăng lên và đó là hai vấn đề lớn trong tương lai lâu dài. Ngành sản xuất rôbô là ngành kinh tế mũi nhọn, Nhật Bản có 410.000 rôbô làm việc trong số 720.000 rôbô của toàn thế giới (thống kê năm 2005), chiếm hơn một phần hai số rôbô trên thế giới.

 

Con Người và Xã Hội Nhật Bản
Bài số 2: Những đặc trưng của người Nhật Bản
1) Xã hội có tôn ti trật tự.
2) Lịch thiệp – đúng mực, hòa hợp với nhóm, tự trọng.
3) Cần cù, trung thành với nhóm.
4) Có ý thức tập thể.
5) Không khẳng định rõ ràng có hay không, im lặng là vàng.
6) Người Nhật Bản sống hòa mình với thiên nhiên.
7) Không thân mật với người ngoại quốc.
8) Thiếu hiểu biết về các dân tộc khác.
Có những tính đặc trưng nêu trên là do người Nhật Bản là một dân tộc gần như là thuần nhất (có 2 dân tộc khác là người AINU ở miền Bắc và người RYUKYU ở miền Tây Nam, nhưng chỉ là thiểu số), đại dương bao quanh cách ly với những nước khác và là một dân tộc làm nông nghiệp.
Thời xưa Nhật Bản học được nhiều thứ của Trung Quốc, Triều Tiên - chữ nho, văn hoá, tôn giáo, triết học. Nhưng người Nhật Bản ngày nay thích các nền văn hóa Tây phương về ẩm thực, nhà cửa, cách ăn mặc, nghệ thuật, âm nhạc và nhiều mặt khác. Khác với các dân tộc khác xung quanh TQ, người Nhật không bắt chước nguyên xi mà biến những cái mình đã học được từ nước ngoài thành phong cách của người Nhật Bản và áp dụng chúng trong lối sống hàng ngày. Trên nhiều phương diện, phát triển những văn hóa đó mạnh và cao hơn văn hóa mình đã học được từ thầy. Ta có thể kể đến như trà đạo, kiếm đạo, hoa đạo, phật giáo, nhu đạo, mì ramen, há cảo, ngành sắt thép, ngành ô tô v.v... Có thể nói Người Nhật là một trong số rất ít dân tộc học thầy mà lại hơn thầy.
Những nét văn hoá truyền thống như cổ nhạc kịch (kabuki), kịch nói kiểu ngông cuồng (Noh), trà đạo, nghệ thuật cắm hoa, người Nhật vẫn kế thừa phát triển nhưng không còn được giới trẻ say mê rộng rãi, vì có quá nhiều nghi thức và phức tạp so với một xã hội hiện đại ngày nay.


Bài số 3 : Người Nhật Bản và các tôn giáo
Trừ khoảng thời gian khoảng 200 năm trong thời EDO bế quan tỏa cảng, đàn áp đạo Thiên chúa, trong lịch sử từ cổ đại đến hiện đại, người Nhật rất khoan dung trong tôn giáo.
Tổng số tín đồ các tôn giáo vào khoảng 213.000.000 người, gần gấp 2 lần dân số Nhật Bản. Nghĩa là có những người đa tôn giáo.
Sự phối hợp giữa Thần đạo, Phật giáo, Thiên chúa Giáo và Khổng giáo.
Khi được hỏi ông/bà theo tôn giáo nào ? Người Nhật Bản trả lời chẳng theo tôn giáo nào cả.
Khi thi nhập học, làm lễ kết hôn, sinh con, cần làm ăn phát đạt, xin cho khỏi bệnh người Nhật lên miếu, đền thờ của Thần đạo.
Khi có ma chay tống táng, người Nhật mời thầy chùa về tụng kinh hoặc lên chùa.
Vào ngày 25 tháng 12 người Nhật ăn mừng lễ giáng sinh rất rầm rộ. Đa phần khi kết hôn thì thường làm lễ kết hôn trước mặt cha đạo Thiên chúa hoặc mục sư đạo Tin lành.
Ngày 31 tháng 12, người Nhật lắng nghe tiếng chuông chùa của những cổ tự vào ngày cuối năm.
Vào ngày 01 tháng 01, người Nhật lên các miếu, đền thờ của Thần đạo hoặc chùa của Phật giáo cầu phước cho năm mới. Tại Nhật, ta có thể thấy nhiều chùa (đạo Phật) và đền thờ (Thần đạo) nằm chung trong một khuôn viên đất hoặc bên cạnh nhau.

Bài số 4: Tại sao người Nhật Bản làm việc nhiều quá vậy ?
Vì người Nhật Bản đam mê công việc, vì muốn hết mình vì công ty, vì muốn cống hiến cho xã hội trong đó có bản thân mình chứ không phải bị bắt buộc, cưỡng chế như một quốc gia nào đó thường tuyên truyền.
"Người Nhật Bản thường che dấu cá tính mình và sẵn sàng hiến mình cho đời sống của công ty, dù có phải hy sinh một phần lợi ích của gia đình và cá nhân mình. Họ làm việc tận tụy cho công ty và sẳn sàng bảo vệ lợi nhuận của công ty khi cần thiết". Tuy nhiên, gần đây bắt đầu có sự thay đổi dù không nhiều trong phong cách này.
Một điều quan trọng là người Nhật làm việc tận tụy ở đây không có nghĩa là làm nhiều thời gian. Đó chỉ là câu chuyện trong quá khứ. Nhật Bản có rất nhiều ngày nghỉ trong năm.
Ba yếu tố trong lề lối làm việc của người Nhật Bản
1) Cần cù, tiết kiệm và lối sống giản dị.
Người Nhật Bản làm việc không phải là một hoạt động kinh tế, mà như là một hoạt động tôn giáo từ những năm 1600. Như thể người ta tin rằng làm việc chăm chỉ là phương cách để được lên thiên đàng sau khi chết. "Lao động là một đức hạnh" vẫn còn là nếp suy nghĩ của người Nhật Bản hiện đại.
2) Danh vọng:
Từ thời Minh Trị (1868) giai cấp xã hội (giới võ sĩ, giới nông dân, giới công kỹ nghệ, giới thương nhân) đã được bãi bỏ, mọi người được tự do chọn nghề nghiệp cho mình, không buộc phải theo nghiệp gia đình. Nếu cố gắng, ai cũng có cơ hội, có địa vị mới cao hơn trong xã hội, trong công ty. Điều quan trọng là thành công ở đời. Trở về quê nhà với công thành danh toại là giấc mơ của mọi người. Nhưng giới trẻ Nhật Bản ngày nay không còn khuynh hướng theo nếp nghĩ này nữa mà nghĩ một cách phóng khoáng hơn.
3) Tác phong tập thể:
Nhật Bản xưa là một nước nông nghiệp và canh tác lúa, tuy nhiên đất đai toàn là đồi núi, thiên nhiên khắc nghiệt và những trở ngại khác đòi hỏi họ phải đoàn kết hợp tác với nhau làm việc. Trong hoàn cảnh như vậy, con người phải hợp tác với nhau.
 
Bài số 5: Các quan niệm về công ty
1) Công ty là của các cổ đông, của ban quản lý, của công đoàn lao động, của công nhân trong xí nghiệp. Công ty không phải là của cá nhân người chủ doanh nghiệp (trừ những trường hợp thiểu số).
2) Công ty là một tổ chức chức năng có một mục đích rõ rệt và là một cộng đồng.
3) Công ty là nơi nuôi dưỡng và nâng cao phẩm chất con người. Công ty là nơi rèn luyện tinh thần, xây dựng nhân cách mình.
Người Nhật Bản làm việc cho một công ty cho đến ngày về hưu, chỉ chuyển đổi công việc làm việc cho một công ty khác khi ở một hoàn cảnh đặc biệt. Phong cách này hiện tại cũng đang dần dần thay đổi nhưng không nhiều.
Vì giá cổ phiếu giảm, tình hình kinh tế của Nhật Bản rơi vào tình trạng xáo trộn khoảng 20 năm nay. Các tổ chức tài chính như Ngân hàng, các công ty bảo hiểm lần lượt bị phá sản và số người thất nghiệp tăng lên dần vì các chính sách thay đổi cơ cấu các ngành công nghiệp. Bởi vậy, các quan niệm truyền thống của Nhật Bản cũng thay đổi theo sự thay đổi của hệ thống tổ chức xã hội.
Hệ thống làm việc suốt đời cho một công ty, thăng thưởng theo thâm niên, chỉ sử dụng những người mới ra trường để đào tạo họ thành những nhân viên phù hợp với văn hóa của chính doanh nghiệp, vốn là những truyền thống tốt đẹp của Nhật Bản, đang dần dần biến mất trong xã hội Nhật Bản. Thay vào đó, chủ nghĩa thành tích-kết quả, hệ thống tuyển dụng từng mỗi năm, hệ thống lương năm và nhiều hệ thống làm việc khác, dần dần được đưa vào các công ty Nhật Bản. Kết quả tất nhiên là cách cư xử và lòng trung thành của người làm việc đối với công ty, sẽ thay đổi lớn trong tương lai.

Văn Hóa và Xả Hội Nhật Bản

 Togetsukyo at Ａrashiyama, Kyoto, Japan

Hôm nay ngày 3 tháng 11 là ngày lễ của Nhật Bản. Nhân đây xin giới thiệu các ngày lễ quốc gia của Nhật Bản. Nhật Bản có rất nhiều ngày lễ của quốc gia (được nghỉ).
1. Ngày 1 tháng 1 : Lễ Tết (dương lịch). Nhật Bản không còn ăn tết âm lịch từ sau Minh Trị.
2. Ngày thứ hai của tuần thứ 3 tháng 1 : Lễ thành nhân (lễ các thiếu niên đến 20 tuổi, được công nhận là người lớn, được uống rượu, hút thuốc từ 20 tuổi)
3. Ngày 11 tháng 2 : Lễ kỹ niệm lập quốc (tương đương với ngày quốc khánh)
4. Ngày 20 tháng 3 : Lễ xuân phân (bắt đầu mùa xuân). Ngày xuân phân thay đổi theo mỗi năm, thường nằm trong khoảng ngày 19 đến 22 tháng 3.
5. Ngày 29 tháng 4 : Lễ ngày Chiêu Hòa (trước kia là sinh Nhật vua Chiêu Hòa, cha của đương kim Thiên hoàng, sau khi vua chết thì vẫn duy trì ngày lễ để tăng thêm ngày nghỉ)
6. Ngày 3 tháng 5 : Lễ ngày kỹ niệm hiến pháp (ngày kỹ niệm vua Minh Trị ban hành hiến pháp)
7. Ngày 4 tháng 5 : Lễ ngày màu xanh (bảo vệ môi trường xanh, trồng cây v.v…)
8. Ngày 5 tháng 5 : Lễ ngày trẻ em
* Tháng 6 không có ngày lễ quốc gia. Quốc hội Nhật Bản đang cố tìm ra một ngày nào đó để tăng thêm ngày lễ. Có thể tương lai sẽ là lễ ngày núi
9. Ngày thứ hai của tuần thứ 4 tháng 7 (trước kia là ngày 20 tháng 7) : Lễ biển
* Tháng 8 không có ngày lễ quốc gia
10. Ngày thứ hai của tuần thứ 4 tháng 9 : Lễ kính lão (trước sau ngày 20 tháng 9)
11. Ngày 22 tháng 9 : Lễ ngày nghỉ quốc dân (ngày này không cố định, nằm giữa ngày lễ kính lão và ngày lễ thu phân để dân chúng được nghỉ liên tục)
12. Ngày 23 tháng 9 : Lễ thu phân (bắt đầu mùa thu)
13. Ngày thứ hai của tuần thứ 3 tháng 10 : Lễ ngày thể dục
14. Ngày 3 tháng 11 : Lễ ngày văn hóa
15. Ngày 23 tháng 11 : Lễ tạ ơn lao động (tương đương với ngày lao động quốc tế, Nhật Bản không nghỉ ngày lao động quốc tế)
16. Ngày 23 tháng 12 : Lễ sinh nhật đương kim thiên hoàng (vua Nhật). Nhật Bản không nghỉ lễ giáng sinh để không thiên vị trong tôn giáo
Chú thích :
*1. Những ngày nghỉ liên tục trong thượng tuần tháng 5 gọi là tuần lễ vàng, những ngày nghỉ liên tục trong hạ tuần tháng 9 gọi là tuần lễ bạc.
*2. Trừ những ngày cố định như sinh nhật vua, ngày lỹ niệm hiến pháp v.v…, trên cơ bản là đưa những ngày lễ quốc gia vào ngày thứ hai (hoặc ngày thứ sáu) để dân chúng có thể nghỉ liên tục.
*3. Những ngày lễ quốc gia rơi vào ngày chủ nhật thì tự động được chuyển sang ngày thứ hai ngay sau đó.
*4. Để phân tán thời gian nghỉ của dân chúng, Nhật Bản dự định tăng thêm ngày nghỉ mới trong tuần lễ bạc (tháng 9) nhưng chưa tìm ra được lý do để thuyết phục dân chúng.

Nguồn: FB Ryu Mizukoshi - Cựu học sinh Phan Bội Châu PT

Hôm nay, ngày 3 tháng 11 là ngày lễ văn hóa của Nhật Bản, tôi xin chia sẻ một vài nét văn hóa mà mỗi cá nhân, mỗi doanh nghiệp có thể thực hiện được chứ không cần phải đợi đến cả quốc gia.
1. Toilet : tất cả mọi người đã đến Nhật đều cảm nhận được là toilet của Nhật Bản rất sạch đẹp. Trong nhà hàng, khách sạn, cơ quan chính quyền, công ty thì khỏi cần giải thích nhưng ngay cả các toilet công cộng trong công viên, trong nhà ga xe điện v.v… đều rất sạch. Do người Nhật ăn ở vệ sinh?, đúng vậy nhưng chỉ đúng một phần. Khi tôi sang Nhật vào giữa thập niên 1970 thì toilet công cộng cũng khá dơ bẫn. Trong toilet cũng có những dòng chữ “xin giữ vệ sinh chung” hoặc ngoài đường cũng có những bảng “cấm đái” (xin lỗi các cô gái) dù không nhiều như ở VN. Một thời gian sau thì những dòng chữ như “xin giữ vệ sinh chung” v.v… được thay đổi thành các dòng chữ “thành thật cảm ơn quý vị đã giữ sạch đẹp” hoặc “thành thật cảm ơn quý vị đã giữ sạch đẹp cho người sử dụng kế tiếp” xuất hiện, và từ đó trở về sau thì toilet công cộng của Nhật càng ngày càng sạch đẹp ra.
2. Thay đổi những từ ngữ dễ tổn thương :
Trước đây trong trường học, người Nhật vẫn sử dụng từ “Hội phụ huynh”, “Phụ huynh” như ở VN, nhưng trong khoảng 30 năm trở lại, người Nhật biết là các từ này sẽ làm tổn thương đến các em học sinh không có cha, không có mẹ và làm các em cảm thấy tủi thân. Từ đó trở về sau tại Nhật người ta sử dụng các từ “Hội người nuôi dưỡng” hoặc “Người nuôi dưỡng”.
Tương tự như trên, những từ như “mù”, “điếc”, “khùng”, “tàn tật”, “khuyết tật” v.v… không còn trong tiếng Nhật nữa. Thay vào đó những từ “người có trở ngại về thân thể”, “người không có tự do về thân thể” hoặc “người chậm phát triển về trí tuệ” được sử dụng một cách phổ biến.
Nguồn: Ryu Mizukoshi

Hình trắng đen liên lớp 72